Montessori Eğitim Modeli
Montessori eğitim modeli nedir? Bu eğitim modeli nerelerde kullanılır? Hep birlikte öğrenelim.
Montessori eğitim modeli, İtalyan doktor ve pedagog Maria Montessori tarafından geliştirilen, çocuğun bireysel gelişimini merkeze alan ve “kendi kendine öğrenme” ilkesine dayanan bir eğitim yaklaşımıdır. Montessori yöntemi, çocuğun doğal merakına ve öğrenme isteğine saygı duyarak, yapılandırılmış ama özgür bir öğrenme ortamı sunar.
🌱 Montessori Eğitim Modelinin Temel Özellikleri:
1. Çocuk Merkezlidir:
- Öğretmen rehberdir; çocuk kendi hızında, kendi ilgisi doğrultusunda öğrenir. Bununla birlikte öğretmen en büyük destekçidir.
- Eğitim, çocuğun bireysel gelişim ihtiyaçlarına göre şekillenir.
2. Hazır Öğrenme Ortamı:
- Sınıflar düzenli, sade ve çocuğun boyuna uygun şekilde hazırlanır.
- Materyaller özel olarak tasarlanmış ve çocuğun kendi başına keşfetmesine uygundur.
3. Duyusal ve Somut Öğrenme:
- Öğrenme, somut materyallerle deneyimlenerek gerçekleşir. Ama profesyonel kişiler tarafından destek şart.
- Matematikten dil becerilerine kadar tüm alanlarda materyaller duyuları harekete geçirir.
4. Yaş Karma Sınıflar:
- 3 yıllık yaş grupları bir arada bulunur (örneğin 3-6 yaş).
- Büyük çocuklar küçük çocuklara model olur, küçükler büyüklerden öğrenir.
5. Özgürlük ve Sorumluluk Dengesi:
- Çocuk, seçim yapma özgürlüğüne sahiptir; ancak bu özgürlük sınıf kurallarına ve saygıya dayanır.
- Disiplin, dışardan değil çocuğun içsel motivasyonuyla sağlanır. Ama disiplininde sırınırları vardır.
6. Öz Değerlendirme ve Gözlem:
- Öğretmen çocukları gözlemler, müdahale etmez. Ama üzerinden elini çekmez.
- Çocuklar hata yaptıklarında kendi kendilerine fark etmeleri için ortam hazırlanır. Bununla birlikte her hata kabul edilmez.
🎒 Montessori Eğitiminde Kullanılan Alanlar:
- Günlük yaşam becerileri: Düğme ilikleme, masa silme, su dökme…
- Duyusal gelişim: Renk tabletleri, ses kutuları, geometrik şekiller…
- Dil gelişimi: Harf tepsileri, hikaye anlatımı, ses çalışmaları…
- Matematik: Boncuk çubuklar, sayı kartları, sayı pulları…
- Kültürel bilgiler: Coğrafya, botanik, müzik, tarih çalışmaları…
🧠 Montessori Eğitiminin Faydaları:
- Bağımsızlık duygusunu geliştirir. Bununla birlikte sosyal beceriler gelişir.
- Problem çözme ve karar verme becerilerini destekler.
- Odaklanma süresini artırır.
- Öz güveni ve iç disiplin gelişimini destekler.
- Gerçek hayata hazırlık sağlar. Ama her anlamda hazırlık.
İşte Montessori eğitim modeline uygun, okul öncesi (3-6 yaş) çocuklar için günlük bir plan. Bu plan hem yapılandırılmış hem de çocuğun özgürce seçim yapabileceği etkinlikleri içerir. Montessori sınıflarında esneklik esastır; çocuklar ilgilerine göre etkinlikler arasında geçiş yapar.
🌞 Okul Öncesi Montessori Günlük Planı
Yaş Grubu: 3–6 Yaş
Süre: 1 Günlük Örnek Akış (09:00 – 15:00)
09:00 – 09:30 | Karşılama & Serbest Zaman
- Çocuklar bireysel olarak sınıfa gelir.
- Hazırlanmış ortamda ilgilerine göre materyallerle oynarlar.
- Öğretmen gözlem yapar, rehberlik eder.
Etkinlik Örnekleri:
- Sessizlik oyunu
- Renk tabletleriyle eşleme
- Kitap köşesinde sessiz okuma
09:30 – 10:30 | Montessori Çalışma Zamanı (Bireysel / Küçük Grup)
Bu zaman diliminde çocuklar hazır çevrede kendi ilgi alanlarına göre materyalleri seçerek bağımsız çalışırlar.
🌟 Etkinlik Alanları:
| Alan | Örnek Materyaller | Amaç |
|---|---|---|
| Günlük Yaşam | Düğme çerçevesi, su dökme, ayakkabı bağlama | El-göz koordinasyonu, motor beceri |
| Duyusal | Renk tabletleri, ses kutuları, dokunma tablaları | Duyusal farkındalık |
| Matematik | Boncuk çubuklar, sayı pulları | Sayı kavramı, eşleme |
| Dil | Harf sandığı, hikâye kartları | Harf-ses ilişkisi, kelime gelişimi |
| Kültür | Harita yapbozları, yaprak eşlemesi | Coğrafya, doğa bilgisi |
10:30 – 11:00 | Atıştırmalık Zamanı
- Çocuklar sırayla kendi tabaklarını alır, suyu kendi doldurur.
- Günlük yaşam becerileri destekler.
11:00 – 11:30 | Dış Mekân Serbest Oyun
- Bahçede serbest hareket, doğa keşfi.
- Koordinasyon, denge ve sosyal beceriler gelişir.
11:30 – 12:00 | Grup Saati
- Günün temasıyla ilgili toplu etkinlik yapılır.
Örnek Grup Etkinlikleri:
- Hikâye anlatımı ve canlandırma
- Müzik çalışması: Ritim çubuklarıyla oyun
- Duygu kartlarıyla drama çalışması
12:00 – 13:00 | Öğle Yemeği & Dinlenme
- Öğünlerini kendileri açar, masayı temizler.
- Sonrasında sessiz dinlenme zamanı veya hikâye kitabı okuma.
13:00 – 14:00 | Sanat & Yaratıcılık Zamanı
- Günün temasıyla uyumlu sanat etkinliği.
Etkinlik Örnekleri:
- Parmak boyasıyla doğa teması çizim
- Kolaj çalışması
- Doğal materyallerle (yaprak, taş) yaratıcı tasarım
14:00 – 14:30 | Duyusal Oyun / Tekrar Çalışmaları
- Kinetik kum, dokulu kutular, ses eşleştirme gibi etkinlikler. Ama bunu yaparken görsel temalar kullanır.
- Gün içinde ilgi duyulan çalışmalara yeniden dönme fırsatı.
14:30 – 15:00 | Gün Sonu Değerlendirme ve Veda
- Gün değerlendirmesi yapılır: “Bugün en çok neyi sevdin?”
- Çocuklar sınıfı birlikte toplar, vedalaşılır.
🧩 Not:
- Montessori eğitiminde zorunlu katılım yerine özgür seçim ve gözlem ön plandadır. Ama plan şart.
- Öğretmen, “öğreten” değil; “rehber ve gözlemci”dir. Bununla birlikte en büyük destekçi.
- Hazırlanmış çevre her gün yeniden düzenlenir, çocukların ilgisine göre dönüşümlü materyaller eklenir.
Diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.
