Gül ile Satranç Öğrenin
Gül ile satranç öğrenin yazımıza siz değerli okurlarımız hoş geldiniz. Bu yazımızda basit ama etkili bir öğrenme şekli olarak satrancı öğreneceğiz. Ama bunu yaparken eğlenceli şekilde bir öğretim yapacağız.
Satranç, iki kişi arasında oynanan stratejiye dayalı bir zeka oyunudur. Her oyuncunun amacı, rakibin şahını mat etmek yani şahın kaçamayacağı bir tehdit altına sokmaktır.
🧩 Satranç Tahtası ve Taşlar
Satranç, 8×8’lik kare bir tahta üzerinde oynanır. Toplamda 64 kare vardır, siyah ve beyaz olmak üzere sırayla dizilir. Her oyuncunun 16 taşı vardır:
- 1 Şah (♔ / ♚)
- 1 Vezir (♕ / ♛)
- 2 Kale (♖ / ♜)
- 2 Fil (♗ / ♝)
- 2 At (♘ / ♞)
- 8 Piyon (♙ / ♟)
♟️ Taşların Hareketi
Her taşın kendine özgü hareketi vardır:
| Taş | Hareket Biçimi |
|---|---|
| Şah | Her yöne 1 kare gider |
| Vezir | Her yöne istediği kadar kare gider |
| Kale | Dikey ve yatayda gider |
| Fil | Çapraz gider |
| At | “L” şeklinde gider: 2 kare bir yöne, 1 kare yanına |
| Piyon | İlk hamlede 2 kare, sonra 1 kare ileri. Sadece çapraz saldırır |
🎯 Oyunun Amacı
- Rakibin şahını mat etmektir.
- Mat: Şah tehdit altındadır ve kaçacak bir yeri kalmamıştır.
🔁 Oyun Nasıl Başlar?
- Beyaz taşlar oyuna başlar.
- Oyuncular sırayla hamle yapar.
- Oyun şu şekillerde biter:
- Mat
- Beraberlik (pat, tekrar hamle, zaman dolması vb.)
🚸 Yeni Başlayanlar İçin Öneriler
- Açılışlarda merkezi kontrol edin (örneğin e4, d4 hamleleri).
- Taşlarınızı geliştirin (at ve filleri çıkarmak).
- Şahınızı koruyun (rok hamlesi ile).
- Taş kaybından kaçının ve takaslarda taş değerini gözetin.
🎯 İşte satranca yeni başlayanlar için basit ve etkili bir açılış planı ve bazı önerilen ilk hamleler:
♟️ Başlangıç Seviyesine Uygun Hamleler
Bu hamleler, merkeze hâkim olmaya ve taşları geliştirmeye yöneliktir.
✅ 1. e4 Açılışı (İtalyan Açılışı Temelli)
Bu, yeni başlayanlar için en çok önerilen açılışlardan biridir.
🔄 Beyaz için Hamleler:
- e4 – Piyonu 2 kare ileri sürerek merkeze baskı kur.
- Nf3 – Atı çıkar, hem merkeze saldır hem şahı koru.
- Bc4 – Fili çıkar, merkeze ve rakip şah tarafına bakacak şekilde yerleştir.
- d3 – Ortayı destekle.
- O-O (rok yapmak) – Şahını güvenli bir yere al.
🔄 Siyah için Cevaplar:
- e5 – Beyazın hamlesine simetrik cevap.
- Nc6 – Atla merkez baskısını artır.
- Bc5 – Fili geliştir.
- Nf6 – Diğer atı geliştir.
- O-O – Rok yaparak şahı koru.
🔐 Rok Nedir?
Rok, şah ve kalenin özel bir yer değiştirme hamlesidir. Şah güvenli bir köşeye geçer. Koşulları:
- Şah ve kale hamle yapmamış olmalı.
- Aralarında taş olmamalı.
- Şah tehdit altında olmamalı (şah çekilmiş ya da geçeceği kare saldırı altında olmamalı).
📌 Taş Gelişimi ve Açılış İlkeleri
✅ Merkez kareleri (e4, d4, e5, d5) kontrol et
✅ Atları fillerden önce geliştir
✅ Şahını hızlıca güvenliğe al (rok)
✅ Aynı taşı birden fazla kez oynamamaya çalış
✅ Açılışta veziri çok erken çıkarmamaya dikkat et
İşte başlangıç seviyesi için önerdiğim açılış hamlelerinden sonra oluşan satranç tahtası görseli:
📌 İtalyan Açılışı (10. hamle sonrası konum):
Bu konumda:
- Beyaz merkezi kontrol ediyor.
- Şah rok ile güvenliğe alınmış.
- Tüm hafif taşlar (atlar ve filler) geliştirilmiş.
- Siyah da benzer şekilde taşlarını geliştirmiş ve merkeze karşılık vermiş durumda.
Satranç çocuklarımızın gelişimi için bence önemli bir oyundur. Çocuklarımıza sevdirmeye çalışalım. Bununla birlikte aile üyelerinin katılımını da sağlayalım. Ama bunu yaparken esnek davranmayı da ihmal etmeyelim. Çünkü karşımızdaki bir çocuk.
Dünya üzerinde bir çok okullarda ilk olarak öğretilen oyunlardan birisidir. Ama bu demek değil ki başka oyunlar öğretilmiyor. Bununla birlikte birçok eğitici ve öğretici oyunlar mevcuttur.
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere.
Diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.
